Sau một năm tăng trưởng vượt bậc về kim ngạch xuất khẩu, ngành sợi được dự báo sẽ trở lại cân bằng vào năm 2022, bất chấp việc Mỹ áp thuế chống bán phá giá đối với sản phẩm sợi kết cấu polyester của Việt Nam.
Mục tiêu xuất khẩu 5 tỷ USD
Ngành sợi Việt Nam ghi nhận sự tăng trưởng đột biến cả về lượng và kim ngạch xuất khẩu trong năm 2021. Theo Hiệp hội Dệt may Việt Nam, 10 tháng đầu năm 2021, kim ngạch xuất khẩu hàng dệt may đạt 32 tỷ USD, tăng 10,8% so với cùng kỳ – năm. Xuất khẩu sợi đạt kim ngạch kỷ lục gần 4,5 tỷ USD và dự kiến đạt khoảng 5,3 tỷ USD vào cuối năm 2021, tăng 42% so với cùng kỳ năm ngoái; xuất khẩu vải các loại đạt 2 tỷ USD, dự kiến 2,4 tỷ USD vào cuối năm.
Theo Tập đoàn Dệt may Việt Nam (Vinatex), tồn kho sợi ở Trung Quốc và các nước sản xuất dệt may khác đã hết. Ngoài ra, lệnh cấm nhập khẩu của Hoa Kỳ đối với các sản phẩm có nguồn gốc từ bông Tân Cương đã tác động mạnh đến chuỗi cung ứng sợi, và khiến nhu cầu sợi cao hơn. Các gói kích thích phát triển kinh tế sau đại dịch và tiêm chủng rộng rãi cũng giúp khởi động quá trình phục hồi kinh tế thế giới, và nhu cầu đối với các sản phẩm dệt may khởi sắc trở lại sau khi gián đoạn vào năm 2020.
Sự chênh lệch giữa giá bông và sợi cũng phản ánh hiệu quả hoạt động của các công ty sợi Việt Nam. Năm 2020, mức chênh lệch là 0,3 – 0,6 USD / kg, khiến hầu hết các doanh nghiệp đều thua lỗ. Tuy nhiên, vào năm 2021, mức chênh lệch đã tăng lên 1,1-1,25 USD / kg và các doanh nghiệp sợi đều đạt lợi nhuận cao.
Theo Vinatex, hơn 70% sản lượng của ngành sợi Việt Nam là dành cho xuất khẩu, trong đó khoảng 55-70% xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc. Mặt khác, nguyên liệu đầu vào chính của ngành sợi là bông, hoàn toàn phải nhập khẩu, với hơn 50% từ Mỹ và phần còn lại từ các nước khác như Brazil, Ấn Độ, Australia và Tây Phi. Điều này khiến ngành sợi của Việt Nam rất dễ bị ảnh hưởng bởi những biến động kinh tế, chính trị và thương mại.
Thuế chống phá giá
Theo Vinatex, nhiều yếu tố sẽ ảnh hưởng đến triển vọng năm 2022 của ngành, với sự phục hồi của sản xuất, kinh doanh, thương mại quốc tế và chuỗi giá trị toàn cầu tạo ra động lực. Trung Quốc, thị trường nhập khẩu sợi lớn nhất của Việt Nam, có xu hướng tập trung vào sản xuất sợi cao cấp và cũng có khả năng tăng nhập khẩu sợi cấp thấp và trung bình trong ngắn hạn, hoặc chuyển sản xuất các loại sợi này sang các nước khác.
Dựa trên những dự báo này, Vinatex cho rằng thị trường sợi sẽ dần tìm được sự cân bằng trong năm tới. Giá sợi sẽ được điều chỉnh để phân phối lại lợi nhuận giữa người mua và người bán và hiệu suất biên lợi nhuận dự kiến đạt khoảng 35 đến 50% so với năm 2021.
Một yếu tố khác sẽ ảnh hưởng đến ngành sợi vào năm 2022 là kết luận cuối cùng trong cuộc điều tra chống bán phá giá của Bộ Thương mại (DOC) cho thấy ngành công nghiệp Hoa Kỳ đang bị tổn hại do nhập khẩu sợi có kết cấu polyester (PTY) từ Indonesia, Malaysia, Thái Lan và Việt Nam đã bán tại Hoa Kỳ với giá thấp hơn giá trị hợp lý. Do đó, DOC sẽ áp thuế chống bán phá giá đối với hàng hóa nhập khẩu đó.
DOC xác định rằng, Công ty Cổ phần Sợi Thế Kỷ của Việt Nam có biên độ bán phá giá là 2,58 phần trăm, trong khi hai công ty khác của Việt Nam sẽ phải chịu mức thuế là 22,36 phần trăm.
Theo Bộ Công Thương, các doanh nghiệp có nhu cầu xuất khẩu sợi PTY sang Hoa Kỳ có thể đề nghị DOC Hoa Kỳ xem xét lại theo cơ chế cho các nhà xuất khẩu mới được hưởng thuế suất riêng.
Để được hỗ trợ về quy trình và thủ tục rà soát theo cơ chế nhà xuất khẩu mới, doanh nghiệp có thể liên hệ với Văn phòng xử lý các biện pháp khắc phục hậu quả ngoại thương thuộc Cơ quan quản lý các biện pháp khắc phục thương mại của Bộ Công Thương Việt Nam.
Theo Mai Anh – Doanh Nghiệp Hội Nhập
